Natri hydroxit (NaOH), còn được gọi là dung dịch kiềm và xút ăn da, là một hợp chất vô cơ cực kỳ linh hoạt thường được sử dụng trong nhiều loại sản phẩm công nghiệp và tiêu dùng. NaOH có bản chất kiềm mạnh nên rất hữu ích cho các ứng dụng như sản xuất xà phòng, xử lý nước, trung hòa độ pH và sản xuất hóa chất.
Hoá chất xin giới thiệu tới các bạn một cái nhìn tổng qua về cách NaOH được sử dụng trong các ngành công nghiệp khác nhau.
Trong sản xuất giấy, NaOH được dùng để tách lignin ra khỏi sợi xenlulô. Quá trình này được gọi là nghiền hóa học và tạo ra giấy tinh khiết hơn với chất lượng cao hơn.
Trong thuộc da, NaOH được sử dụng để phân hủy da sống thành da thuộc. Quá trình này, được gọi là bón vôi, bao gồm việc xử lý da bằng NaOH, giúp loại bỏ lông, mỡ và dầu.
Trong lọc dầu, NaOH có thể được sử dụng để trung hòa các hợp chất axit có thể có trong dầu thô. Quá trình này giúp làm cho dầu thô phù hợp hơn để tinh chế thêm.
Làm xà phòng: Natri hydroxit được sử dụng trong sản xuất xà phòng. Để làm xà phòng, dung dịch natri hydroxit được trộn với chất béo hoặc dầu để tạo ra phản ứng hóa học gọi là xà phòng hóa.
Trong chế biến thực phẩm, NaOH có thể được sử dụng để xử lý một số loại thực phẩm và đồ uống nhằm tăng thời hạn sử dụng của chúng. Ví dụ, NaOH có thể được sử dụng để xử lý trái cây và rau quả để giữ độ tươi của chúng.
Cách xử lý NaOH an toàn
Khi xử lý và lưu trữ NaOH, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp. NaOH có thể rất ăn mòn và nên được xử lý bằng găng tay và kính bảo vệ mắt. Nó cũng nên tránh xa mọi vật liệu dễ cháy.
Khi xử lý NaOH, điều quan trọng trước tiên là trung hòa nó bằng dung dịch có tính axit như giấm. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa ô nhiễm môi trường.
Làm sạch: Natri hydroxit thường được sử dụng làm chất tẩy rửa do khả năng hòa tan dầu mỡ. Để làm sạch bằng natri hydroxit, pha loãng dung dịch đến nồng độ mong muốn và bôi lên bề mặt. Để yên dung dịch trong vài phút trước khi rửa sạch bằng nước.
Bảo quản: Natri hydroxit nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh xa các vật liệu dễ cháy và ăn mòn. Đậy trong hộp kín và dán nhãn rõ ràng.
Nồng độ: Natri hydroxit thường được bán ở dạng rắn hoặc dung dịch cô đặc. Điều quan trọng là phải biết nồng độ của dung dịch khi sử dụng nó vì dung dịch mạnh hơn sẽ cần ít thể tích hơn để đạt được kết quả tương tự như dung dịch yếu hơn.
Pha loãng: Nếu dung dịch quá đậm đặc, nên pha loãng với nước trước khi sử dụng. Điều quan trọng là phải thêm dung dịch natri hydroxit vào nước chứ không phải ngược lại vì phản ứng có thể tỏa nhiệt và khiến dung dịch bắn tung tóe.
Xử lý sự cố tràn ra ngoài: Trong trường hợp bị tràn, điều quan trọng là phải trung hòa natri hydroxit bằng một loại axit như giấm hoặc nước cốt chanh. Lau sạch vết tràn bằng vải hoặc khăn giấy và rửa kỹ khu vực bằng nước.
Xử lý trước khi xả thải: Không nên đổ dung dịch natri hydroxit xuống cống vì có thể làm hỏng đường ống và môi trường. Thay vào đó, nó phải được xử lý theo quy định, có thể yêu cầu trung hòa hoặc xử lý trước khi thải bỏ.
Điều quan trọng là phải thận trọng khi xử lý natri hydroxit và tuân theo tất cả các hướng dẫn an toàn để tránh bị thương. Nếu nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia để biết thêm thông tin.
