Hiện tượng tôm thiếu khoáng gây ra những tác hại gì?

Khi tôm bị thiếu khoáng sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như:

• Tỷ lệ chết cao: Tôm bị thiếu khoáng sẽ rất dễ bị nhiễm bệnh, suy giảm sức đề kháng dẫn đến tỷ lệ chết cao.

• Tăng trưởng chậm: Thiếu khoáng làm tôm không thể phát triển bình thường, chậm lớn, chất lượng tôm giảm sút.

• Dị hình, dị tật: Tôm bị thiếu khoáng dễ bị cong queo, dị hình các chân, càng hoặc thân mình.

• Lột xác khó khăn: Không đủ khoáng để tạo vỏ mới nên tôm khó lột xác, lột xác bất thường, dính vỏ.

• Giảm năng suất: Tất cả các vấn đề trên sẽ làm giảm nghiêm trọng năng suất thu hoạch của ao tôm.

Vì vậy, cần phải thường xuyên kiểm tra và bổ sung khoáng kịp thời để đảm bảo sức khỏe và năng suất tôm nuôi.

Hiện tượng tôm bị thiếu khoáng

6 cách nhận biết tôm thiếu khoáng

Việc nhận biết kịp thời các dấu hiệu thiếu khoáng ở tôm nuôi là rất quan trọng để có thể kịp thời bổ sung và ngăn chặn những tác hại nghiêm trọng. Dưới đây là 6 dấu hiệu điển hình cho thấy tôm trong ao nuôi của bạn đang bị thiếu hụt khoáng chất:

1. Xuất hiện chấm đen li ti trên vỏ

Đây là dấu hiệu nhận biết sớm nhất khi tôm bắt đầu bị thiếu khoáng. Những chấm đen nhỏ li ti sẽ xuất hiện trên vỏ của tôm, đây có thể là do sự mất cân bằng khoáng trong cơ thể tôm.

Dấu hiệu tôm xuất hiện chấm đen li ti trên vỏ 

2. Tôm bị cong thân, mềm vỏ, đục cơ

Khi thiếu một số khoáng như Magie (Mg), Kali (K), tôm sẽ bị các triệu chứng như cong thân, mềm vỏ, đục cơ. Đầu tiên là tôm sẽ bị đục cơ từng phần, sau đó lan ra toàn thân, kèm theo là hiện tượng uốn cong cơ thể. Nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và làm tăng tỷ lệ chết của tôm.

Dấu hiệu tôm bị mềm vỏ

3. Tôm rơi xuống đáy ao

Trường hợp tôm thiếu khoáng nặng sẽ khiến tôm bị rơi xuống đáy ao, mất khả năng di chuyển và bắt mồi. Có nhiều ao tôm bị rơi nhiều con, thậm chí lên đến cả chục kg mỗi ngày nếu tình trạng thiếu khoáng kéo dài.

4. Tôm chậm lớn, vỏ mềm trong giai đoạn lột xác

Khoáng chất đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình lột xác của tôm. Khi tôm thiếu khoáng, đặc biệt là Canxi (Ca) và Magie (Mg), tôm sẽ lột xác chậm, vỏ mới rất mềm và dễ bị tổn thương. Giai đoạn tăng trưởng mạnh nhất của tôm là từ 30-35 ngày tuổi, nếu thấy tôm chậm lớn trong giai đoạn này thì chứng tỏ tôm đang bị thiếu khoáng.

5. Nước ao có màu sắc thay đổi bất thường

Khi tôm đang trong quá trình lột xác đồng loạt, nếu thiếu khoáng sẽ làm cho màu nước ao thay đổi bất thường. Điều này thường xảy ra với những ao nuôi tôm có mật độ cao. Sự thay đổi màu nước cho thấy tôm đang gặp nhiều khó khăn trong việc hấp thu khoáng chất.

Nước ao có màu sắc lạ

6. Sử dụng test nhanh hoặc máy đo khoáng chất

Ngoài các dấu hiệu nhận biết bằng mắt thường, người nuôi tôm có thể sử dụng bộ test nhanh hoặc máy đo khoáng chất để kiểm tra lượng khoáng trong nước một cách chính xác hơn. Các kết quả đo đạc này sẽ giúp xác định mức độ thiếu hụt khoáng trong ao nuôi và có biện pháp bổ sung phù hợp.

Biện pháp bổ sung khoáng cho tôm

Có hai cách chính để bổ sung khoáng chất cho tôm nuôi:

1. Bổ sung khoáng trực tiếp vào nước ao nuôi

Tôm có khả năng hấp thụ khoáng chất trực tiếp từ môi trường nước thông qua việc hô hấp qua mang. Do đó, việc tạt trực tiếp các loại khoáng chất tan vào trong nước ao là biện pháp hiệu quả để bổ sung khoáng cho tôm, đặc biệt là trong giai đoạn lột xác.

Để đảm bảo quá trình lột xác, tăng trưởng bình thường và tỷ lệ sống cao, tôm cần được đáp ứng đủ nhu cầu về các khoáng chất quan trọng như Canxi (Ca²⁺), Kali (K⁺) và Magie (Mg²⁺). Đối với môi trường nước có độ mặn cao (trên 4‰), cần duy trì tỷ lệ phù hợp giữa các ion như: Na:K = 28:1 và Mg:K = 3,1:1.

Trong trường hợp tôm bị thiếu khoáng trầm trọng dẫn đến hiện tượng mềm vỏ kéo dài, khó lột xác, cần áp dụng biện pháp khẩn cấp là tạt khoáng bột xuống ao với liều lượng 1kg/1000m³ nước, kết hợp với việc trộn khoáng nước vào thức ăn với liều lượng 10ml/kg thức ăn, 2 lần/ngày.

2. Bổ sung khoáng qua thức ăn

Đối với những ao nuôi tôm có độ mặn thấp (dưới 4‰), tôm sẽ gặp khó khăn trong việc hấp thụ khoáng chất hòa tan trong môi trường nước. Trong trường hợp này, cần bổ sung trực tiếp khoáng chất vào khẩu phần thức ăn để tôm có thể dễ dàng hấp thu.

Trong giai đoạn 30-65 ngày tuổi, là thời kỳ tăng trưởng mạnh nhất của tôm. Nếu thấy tôm chậm lớn trong giai đoạn này, đó là dấu hiệu cho thấy ao nuôi đang thiếu hụt khoáng chất Canxi (Ca) và Magie (Mg), không đáp ứng đủ nhu cầu hấp thụ của tôm. Lúc này, cần bổ sung khoáng nước bằng cách trộn trực tiếp vào thức ăn với liều lượng 5ml/kg thức ăn, thực hiện 2 lần/ngày.

Ngoài ra, cần lưu ý đến thời điểm bổ sung khoáng. Tôm thường lột xác vào ban đêm, đặc biệt là khoảng 10-12 giờ đêm. Khi lột xác, nhu cầu oxy của tôm sẽ tăng gấp đôi và sau khi lột xác, tôm sẽ bắt đầu hấp thu khoáng chất từ môi trường để tạo lại vỏ mới. Quá trình hấp thu khoáng chất này diễn ra mạnh nhất vào khoảng 2-4 giờ sáng. Vì vậy, thời điểm tốt nhất để bổ sung khoáng chất là vào buổi chiều hoặc ban đêm từ 10-12 giờ để tăng hiệu quả hấp thu của tôm.

Cần bổ sung khoáng cho tôm theo khuyến cáo của các chuyên gia

Các điều cần lưu ý khi bổ sung khoáng cho tôm

Để tăng hiệu quả sử dụng khoáng chất trong ao nuôi tôm, người nuôi cần tính toán chính xác nồng độ ion ở độ mặn mong muốn và liều lượng sản phẩm cần sử dụng để bổ sung ion. Nên sử dụng bộ test hoặc máy đo để kiểm tra hàm lượng các khoáng chất quan trọng như Magie (Mg) và Canxi (Ca). Đồng thời, cần lựa chọn các sản phẩm khoáng chất có ghi rõ thành phần, hàm lượng và nguồn gốc xuất xứ từ những nhà cung cấp uy tín.

Mặc dù nước ao có độ mặn cao hoặc thấp nhưng nếu các yếu tố về khoáng chất vẫn nằm trong khoảng tối ưu và tỷ lệ phù hợp thì có thể không cần bổ sung thêm khoáng. Tuy nhiên, do những ảnh hưởng từ các yếu tố bên ngoài như quá trình thu hoạch, thay nước,… sẽ làm mất đi một lượng khoáng chất cần thiết cho tôm. Vì vậy, cần phải thường xuyên kiểm tra và theo dõi hàm lượng khoáng chất trong ao nuôi bằng các bộ test để có thể bổ sung kịp thời khi cần thiết.

Bên cạnh đó, nên lựa chọn sử dụng các loại khoáng tinh thể, dễ dàng hòa tan vào môi trường nước hoặc trực tiếp trộn vào thức ăn để đạt hiệu quả cao hơn. Việc sử dụng đúng loại khoáng, đúng liều lượng và đúng thời điểm sẽ giúp tối ưu hóa việc bổ sung khoáng chất, góp phần nâng cao năng suất nuôi tôm.
Hiện tượng tôm thiếu khoáng gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi. Do vậy, việc bổ sung khoáng chất đầy đủ và kịp thời cho tôm là vô cùng quan trọng