Việc khử trùng không gian, môi trường không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe con người, mà còn là là cơ sở giúp các ngành như trồng trọt, chăn nuôi đảm bảo sự phát triển của cây cối, vật nuôi. Dung dịch khử trùng là sản phẩm được ứng dụng rộng rãi trong hoạt động khử trùng môi trường. Bài viết này xin tổng hợp top các loại dung dịch khử trùng an toàn và hiệu quả trong từng lĩnh vực cuộc sống

 

 

1. Dung dịch khử trùng là gì

Theo như Wikipedia, “Khử trùng” chỉ một quá trình loại trừ và tiêu diện các hình thái sự sống của các tác nhân gây truyền nhiễm (như vi khuẩn, virus, nấm, các dạng bào tử,…). Các tác nhân truyền nhiễm này thường tồn tại trong các dung dịch thuốc, trên bề mặt hoặc trong không khí.

Dung dịch khử trùng là hóa chất giúp phá hủy hết các cấu trúc sống của các loại vi sinh vật gây truyền nhiễm. Các chất này gây an toàn cho con người với một liều lượng pha chế nhất định. Phương pháp khử trùng rất đa dạng tùy vào đối tượng, quy mô và mục đích khử trùng. Bên cạnh những công nghệ hiện đại, dung dịch khử trùng được ứng dụng rộng rãi nhất nhờ cách thức thực hiện đơn giản, giá thành rẻ và nguyên liệu dễ mua.

Dung dịch khử trùng là hóa chất giúp phá hủy hết các cấu trúc sống của các loại vi sinh vật gây truyền nhiễm

Dung dịch khử trùng là hóa chất giúp phá hủy hết các cấu trúc sống của các loại vi sinh vật gây truyền nhiễm

2. Top 3 dung dịch khử trùng chuồng trại

Trong chăn nuôi, dung dịch khử trùng được ứng dụng để bảo vệ sức khỏe đàn gia súc, gia cầm. Bằng cách phun khử trùng chuồng trại, chúng giúp ngăn chặn các loại vi sinh vật gây bệnh ở vật nuôi, giúp vật nuôi lớn lên khỏe mạnh, đạt năng suất cao cho bà con. Top các loại dung dịch phun khử trùng chuồng trại gồm:

2.1 Nhóm Clorine và Iodophors

Nhóm dung dịch khử trùng chứa clorine, iodophors và iodine là nhóp top đầu hiệu quả dùng để phun khử trùng chuồng trại. Clorine là hóa chất diệt nấm, tảo, các bào tử, vi rút và các loại vi khuẩn. Hợp chất bao gồm cloramin B và cloramine T. Cùng nhóm với chúng là iodophors và iodine. Hai chất này bên cạnh ứng dụng sát trùng chuồng trại còn có thể dùng để sát trùng nước nuôi thủy sản.

Người ta thường pha loãng các chất này thành dung dịch với một nồng độ nhất định trong khoảng 2-5% để sử dụng. Sản phẩm có thể phun diện rộng hoặc phun cục bộ nhằm sát trùng gia súc, nước uống. Tuy nhiên chúng có nhược điểm là ăn mòn kim loại và làm hỏng vật liệu gỗ. Chúng cũng không có tác dụng nếu môi trường chuồng trại có phân hoặc chất bẩn hữu cơ. Vì vậy cần vệ sinh chuồng trại sạch trước khi tiến hành sát trùng

Clorine là hóa chất diệt nấm, tảo, các bào tử, vi rút và các loại vi khuẩn

Clorine là hóa chất diệt nấm, tảo, các bào tử, vi rút và các loại vi khuẩn

2.2 Nhóm Peroxide và Phenol

Nhóm này còn có tên gọi khác là oxy già – một sản phẩm phổ biến trong y tế. Chúng được ứng dụng làm dung dịch tẩy trắng và tẩy uế.

Với các đặc tính như sau:

  • Tính ăn mòn và độc tính thấp D

  • Dễ phân hủy dưới ánh sáng

  • Không diệt hoàn toàn được virus

  • Mất hiệu quả khi có chất bẩn hữu cơ

Oxy già thường được kết hợp với các hóa chất khác như vimekon để thành dung dịch khử trùng chuồng trại. Vimekon giúp dung dịch diệt trừ được hầu hết các mầm bệnh mà không bị ảnh hưởng bởi nước cứng, các chất hữu cơ.

2.3 Quaternary Ammonium

Với khả năng chống ăn mòn, giá cả phải chăng mà độc tính thấp, quaternary ammonium được ứng dụng phun khử trùng chuồng trại khá nhiều. Chúng có tác dụng lên các vi khuẩn tốt, tuy nhiên lại không hiệu quả với các loại virus cúm, nấm, bào tử và virus không vỏ bọc. Vì thế được ứng dụng chủ yếu để khử khuẩn chuồng trại khi chưa có dịch hoặc đang trong vùng dịch bị đe dọa

Quaternary Ammonium ứng dụng chủ yếu để khử khuẩn chuồng trại khi chưa có dịch hoặc đang trong vùng dịch bị đe dọa

Quaternary Ammonium ứng dụng chủ yếu để khử khuẩn chuồng trại khi chưa có dịch hoặc đang trong vùng dịch bị đe dọa

3. Top 3 dung dịch khử trùng nhà cửa

Dung dịch khử trùng văn phòng, nhà cửa là điều cần thiết để đảm đảm an toàn cho sức khỏe con người, bên cạnh các hoạt động khử trùng quần áo và sát khuẩn tay. Dưới đây là một số dung dịch phổ biến trong việc khử trùng nhà cửa

3.1 Cloramin B

Cloramin B là hóa chất diệt khuẩn bề mặt và xử lý nước. Chúng là bột màu trắng, hòa tan được trong nước ở nhiệt độ thường. Để tạo thành dung dịch khử trùng, người ta thường pha bột này với nước với tỉ lệ 1 thìa cà phê ứng với một lít nước, sau đó lau nhà.

Đây là loại dung dịch được khuyên dùng để khử trùng bởi WHO. Bạn có thể dùng dung dịch này để khử khuẩn hành lang, sàn nhà, wc, các vật dụng dễ lây nhiễm bệnh như tay nắm cửa, đồ chơi trẻ em,… Chúng cũng là thành phần trong nước sát khuẩn tay và tẩy ố trên các vật dụng gia đình

Tuy nhiên để bảo quản cloramin B, bạn phải đựng chúng trong hộp kín, tránh hoàn toàn ánh nắng. Mùi của chúng cũng không hề dễ chịu. Bạn có thể mua cloramin B trong các cửa hàng hóa chất.

3.2 Nước javen

Dung dịch Javen được ứng dụng rất nhiều trong đời sống. Với tính oxy hóa mạnh, Javen giúp tẩy uế, tẩy trắng và sát trùng hiệu quả, đặc biệt với các hợp chất hữu cơ. Với tác dụng khử trùng, bạn nên pha với tỷ lệ 1 nắp chai với 1-2 lít dung dịch, đảm bảo nồng độ Javen là 12-15%. Hỗn hợp dung dịch sau khi pha có thể dùng lau chùi đồ vật, lau sàn, ngâm khử trùng đồ chơi trẻ em,…

Tuy nhiên javen có thể gây kích ứng cho da và mắt, hít phải sẽ ảnh hưởng sức khỏe, vì thế khi khử khuẩn bằng dung dịch này phải để nhà cửa thông thoáng, mở hết các cửa để mùi clo trong dung dịch bay hơi.

Hỗn hợp dung dịch Javen sau khi pha có thể dùng lau chùi đồ vật, lau sàn, ngâm khử trùng đồ chơi trẻ em,...

Hỗn hợp dung dịch Javen sau khi pha có thể dùng lau chùi đồ vật, lau sàn, ngâm khử trùng đồ chơi trẻ em,… 

3.3 Sử dụng dung dịch khử trùng dạng chai xịt

Thay vì phải pha chế phức tạp, bạn có thể mua các dung dịch khử trùng dạng chai xịt tại nhà thuốc, siêu thị, quán tạp hóa để khử trùng nhà cửa. Các chai xịt này đã được pha chế một lượng chất khử khuẩn theo tỉ lệ phù hợp, có thể xịt trực tiếp lên bề mặt đồ vật và sàn nhà. Giá cả dao động trong khoảng 130.000đ – 300.000đ tùy loại.

4. Top 3 dung dịch khử trùng dụng cụ y tế

Khử trùng là một hoạt động bắt buộc và thường xuyên trong lĩnh vực y tế. Bên cạnh việc khử trùng không gian bệnh viện, khử trùng dụng cụ y tế là việc cần thiết. Dưới đây là top 3 dung dịch khử trùng dụng cụ y tế:

4.1 Cồn (alcohol)

Thành phần hóa học của cồn có chứa hydroxyl (OH-) được ứng dụng nhiều trong y học. Loại được ứng dụng nhiều nhất là cồn nồng độ từ 60-90%. Chúng làm đông vón các chất protein của các vi sinh vật, từ đó sát trùng được dụng cụ y tế. Cồn cần có dung môi là nước cho phản ứng đông vón, vì vậy người ta thường kết hợp nước vào dung dịch cồn trước khi sử dụng.

Cồn có thể diệt virus, vi khuẩn, … nhưng không diệt được nha bào. Chúng được ứng dụng khử trùng panh, kéo, ống nghe, ống nội soi mềm, thiết bị và bề mặt cứng trong bệnh viện. Chúng có ưu điểm giá thành hợp lý, bay hơi nhanh và không để dư tồn tạp chất trên dụng cụ, không gây ố màu.

Cồn được ứng dụng khử trùng panh, kéo, ống nghe, ống nội soi mềm, thiết bị và bề mặt cứng trong bệnh viện,..

Cồn được ứng dụng khử trùng panh, kéo, ống nghe, ống nội soi mềm, thiết bị và bề mặt cứng trong bệnh viện,..

4.2 Clo và các hợp chất có clo

Clo có nhiều hợp chất được ứng dụng rộng rãi trong hoạt động vệ sinh và khử trùng. Điển hình như thuốc tẩy, cloramin B, cloramin T, muối natri troclosene,… Hợp chất clo có ảnh hưởng ở dạng không phân ly, bền vững với các chế phẩm có độ pH axit. Tức là chế phẩm clo có độ axit càng cao thì có tác dụng diệt khuẩn càng mạnh.

Cũng như cồn, clo có thể khử trùng các loại virus, vi khuẩn, nấm nhưng không diệt được nha bào. Chúng được ứng dụng khử trùng dụng cụ y tế cơ bản, lau sàn và tường bệnh viện. Chất có tác dụng nhanh mà không bị đọng lại tồn dư tạp chất.

4.3 Glutaraldehyde

Dung dịch này có nồng độ hoạt chất giải phóng từ 2-2,25% được ứng dụng để khử trùng dụng cụ y tế như dây máy thở, dụng cụ nội soi, mặt nạ gây mê, dụng cụ nhựa, cao su, kim loại, thủy tinh,… Thời gian khử trùng là 20 phút với mức độ cao và 10 tiếng trong nhiệt độ phòng. Chúng có thể khử khuẩn mạnh trong phổ rộng mà vẫn bảo vệ được các ống nội soi nếu không có chất hoạt động bề mặt. Đây là một trong những dung dịch khử trùng được ứng dụng trong y tế từ năm 1960 tới nay.

Glutaraldehyde là một trong những dung dịch khử trùng được ứng dụng trong y tế từ năm 1960 tới nay

Glutaraldehyde là một trong những dung dịch khử trùng được ứng dụng trong y tế từ năm 1960 tới nay

Trên đây là tổng hợp các loại dung dịch khử trùng theo từng lĩnh vực cuộc sống. Nếu bạn muốn mua các hóa chất khử trùng công nghiệp